The door into summer

"Con hãy gắng tiến vào, qua khung cửa hẹp, vì cửa rộng và đường thênh thang dẫn đến nơi tai họa, đễn chỗ trầm luân, có biết bao kẻ đã đi qua rồi, nhưng nhỏ hẹp mới là khung cửa, là con đường dẫn tới Đời Sống, và rất ít kẻ tìm ra."

(Kinh Thánh Tân Ước)

Ký ức giống như một cái cây đã bị chặt. Vết cắt trên thân cây kể lại câu chuyện của nó. […] Ta có thể lấy ngón tay chạm vào một kỷ niệm nào đó, một khoảnh khắc lịch sử nào đó. Ký ức là một bổn phận: nó cho phép không lãng quên các nạn nhân của bạo lực. Nhưng nó cũng có khía cạnh u tối của mình, khi bị ám ảnh bởi nỗi thù hận […] (Claudio Magris)

Khi đọc bài phỏng vấn Magris, thì tôi nhớ nhất mấy dòng này. Tôi đã nhiều lần chứng kiến những cái cây chết dần chết mòn, cũng từng thấy những thân cây cổ thụ đổ ập xuống sau khi bị chặt rất mạnh. Ký ức cũng có thể bị chặt mạnh đứt đoạn như thế. Bằng cách nào nhỉ? Tôi đã luôn nghĩ về ký ức như một dòng sông không bao giờ cạn nước. Bất cứ lúc nào chẳng may soi xuống đó sẽ thấy rất nhiều rất nhiều những hình ảnh của ngày cũ, cũng có khi chúng chẳng mang ý nghĩa lịch sử nào hết mà vẫn khiến người ta bần thần. Có không ít những người bị ám ảnh bởi quá khứ - chẳng phải bởi thù hận, chỉ là bị ám ảnh thế thôi.

Trí nhớ rất kỳ lạ. Đôi khi tôi nghĩ chúng như một căn phòng với nhiều hộp ký ức nhỏ, có chút lộn xộn mất mát nhưng nó thuộc về mình hoàn toàn. Hóa ra không phải vậy. Bản năng phòng vệ của con người lại càng kỳ lạ, nó buộc trí nhớ tự xóa đi những lỗ hổng nghi hoặc cùng những nỗi đau quá sức. Trí nhớ ngắn hạn có lẽ cũng ở trường hợp này. Còn thể xác, khi quá đau đớn sẽ tự động tiết ra một loại hormone bảo vệ đồng thời tăng cường sức chịu đựng. Vì thế con người  tiềm ẩn sức sống mãnh liệt ?

Đà Lạt cuối mùa xuân không sương rất mềm. Cẩm tú cầu đã nhạt màu, từng chậu dã yên thảo được treo lên thắp lửa.  Dã yên thảo đẹp rực rỡ phì nhiêu. Và phai tàn nhanh đến không ngờ. Trước tiên là những bông màu tím gặp mưa nhạt màu đi, loang lổ sang những bông trắng, rồi rụng cuống. Còn lại những bông màu hồng sau đó không lâu cũng không sống nổi. Thật là, giấc mộng mùa xuân bên thềm mùa hạ cũng đến lúc tàn phai.

Bỏ hoang và băn khoăn, tuổi trẻ có là gì?

Mong mưa. Mỗi buổi chiều giông tới ngoài ban công, tôi đều mong mưa. Nhờ thế, tôi biết, hoàng hôn ở Sài Gòn cũng đẹp chói chang như thế. Bên thềm mùa hạ, trời mỗi ngày mỗi trong xanh. Nắng tưng bừng. Nóng đến bức bối. Nhưng cái vẻ ngất ngây của những con phố khi từng đợt hoa bay xoay xoay trong gió mùa hè thật khiến người ta đắm say.

Lần đầu tiên nghĩ tới mùa hạ mà lòng mênh mang.